Terugblik op de lezing door professor Karène Sanchez-Summerer, dinsdag 16 mei.
In het kader van Mena is here verzorgde professor Karène Sanchez-Summerer op dinsdag 16 mei een lezing in Synagoge Groningen. Haar lezing was getiteld ‘Palestine Illustrated. Revisited’. The ‘Holy Land’ through the eyes of a Dutch photographer (1921-1923). Haar lezing ging over de collectie van Frank Scholten, die in de jaren 1921-1923 het Brits Mandaatgebied Palestina bezocht en daar 22.000 foto's maakte. Opmerkelijk, want Scholten was geen professioneel fotograaf! Hij deed maar één keer mee aan een tentoonstelling. Nu zijn alle foto's gedigitaliseerd en online te bekijken.
De foto's zijn eigendom van NINO, het Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten. NINO is een instituut dat gespecialiseerd is in onderzoek en studie van het Oude Nabije Oosten, Mesopotamië, Anatolië en Egypte. Het maakt deel uit van de Universiteitsbibliotheek Leiden en daarom vinden we de fotocollectie van Frank Scholten terug in de digitale collecties van de Universiteit Leiden.
Professor Sanchez liet in haar lezing zien wat de nalatenschap van Scholten zo bijzonder maakt. Afgezien van het feit dat het een enorme collectie is met zoveel foto's, is de collectie veel interessanter, in die zin dat Scholten zich niet richt op het fotograferen van slechts één ding, maar letterlijk van alles. Dit is heel belangrijk als we de veranderingen op de verschillende plaatsen willen bestuderen, de minderheden die ze bewoonden en hoe het landschap veranderde (of het nu stedelijk of natuurlijk is). Nog iets merkwaardigs om te vermelden is het feit dat op die foto's van mensen of religieuze groeperingen niet slechts één religie voorkomt. We zien zowel het christendom, het jodendom en de islam. En de binnen deze religies voorkomende verschillende stromingen: van Grieks-Orthodox tot Rooms-Katholiek. Daarnaast maakt Scholten ook foto's van vrouwen, iets wat in die tijd nog niet heel gebruikelijk was, en in verschillende poses. Daarnaast zien we foto’s van mensen uit de LGBTI-gemeenschap. Opnieuw iets wat we wellicht niet zouden verwachten in deze regio en in deze tijd!
De nalatenschap van Frank Scholten vormt een bijzondere bron bij het bestuderen van Palestina tijdens de jaren van het Britse Mandaat. Vaak wordt vergeten dat fotografie een bron van studie is, want we zijn vaak geneigd af te gaan op de geschreven bronnen. Maar een tekst kan niet zo nauwkeurig zijn bij het beschrijven van een plaats, of kan zich concentreren op andere details die we op de foto's kunnen zien. Dat bewijst de enorme collectie van Scholten. Karène Sanchez heeft in deze lezing een tipje van de sluier opgelicht en met ons gedeeld!