Voor bijna 60 leerlingen van de Sint Michaëlschool en de Nassauschool in Groningen was vrijdag 5 november een bijzondere dag, want zij mochten toen een optreden geven in de synagoge! Allemaal deden ze mee aan het project Klezmerklas. Voor een nadere kennismaking met de Joodse cultuur heeft Synagoge Groningen het educatieprogramma Klezmerklas ontwikkeld voor groep 5 en 6. In twee muzieklessen op school gaan de leerlingen aan de slag met zingen, bewegen en een op het project afgestemd verhaal. De ingestudeerde liedjes en dansjes hebben allemaal te maken met aspecten van het jodendom. Op deze bijzondere manier leren de scholieren op een muzikale manier over de joodse cultuur.
In het gecombineerde cultuur-/muziekeducatieproject staan drie Joodse thema’s centraal, zowel tijdens de excursie in de synagoge als in de liedjes en dansjes die de leerlingen in de klas gaan leren. Diezelfde drie thema’s zijn ook terug te vinden in het verhaal dat wordt voorgelezen tijdens de eindpresentatie. Het draait daarbij om het Joodse Pesach-feest, een Joods huwelijk (herkenbaar aan de ‘Choepa’) en het ‘Mikwe’ (of heilig bad). De titel van het verhaal is: ’Sam en Vogeltje en de kletsmaarband’.
Op school kwamen de muziekdocenten Nanda Kievit en Editha Vennik om met de leerlingen de liedjes en de bijbehorende dansjes in te studeren. Eén van de liedjes heet Gomeits zoeken en is geschreven door Clara Asscher-Pinkhof. Dit liedje gaat over Pesach en de kinderen ontdekken middels het liedje waar deze joodse feestdag over gaat en hoe het gevierd wordt. Nog een leuk detail, Clara Asscher woonde vanaf 1918 in Groningen en was getrouwd met opperrabbijn Avraham Asscher! Natuurlijk bezochten de kinderen ook de synagoge. Hier deden ze mee aan een speciaal carrousel waar de thema’s van de liedjes in verwerkt waren en zo konden ze het echte mikwe zien en leerden ze Shalom Chaveriem zingen.
'Familie, familie' naar het Jiddische liedje 'Chatskele, Chatskele'.
Op vrijdag 5 november was de grote uitvoering van het project Klezmerklas. Het was extra spannend, omdat ook de (groot)ouders mee mochten om te kijken en luisteren naar de voorstelling. Onder begeleiding van de muziekdocenten Nanda en Editha, en Marcel Wichgers van Synagoge Groningen, lieten de kinderen zien en horen wat ze in het project hadden geleerd. En het was voor de leerlingen extra leuk toen ook hun ouders mee mochten doen met het laatste lied. Het was een feestelijk optreden als afsluiting van een geslaagd onderwijsproject!
Klezmerklas als onbevangen kennismaking
Synagoge Groningen proefde dat er een behoefte bestond aan een eerdere, meer onbevangen kennismaking met de Joodse cultuur. Daarom wilden we voor de scholen voor de groepen 5 en 6 het onderwerp ‘Joodse cultuur’ introduceren en dit onderwerp verbinden aan het vak muziek en aan lessen over verschillende culturen en burgerschapsvorming. Middels deze kennismaking in groep 5 en 6 wordt het jodendom losgekoppeld van holocausteducatie. Dit wordt veelal in groep 7 en 8 geïntroduceerd en middels het project Klezmerklas volgt een onbevangen kennismaking. Klezmer verwijst naar de oorspronkelijke aanduiding voor joodse muziek en muzikanten in Oost-Europa. Bijna tien jaar geleden werd in Winsum al een eerste project uitgevoerd, waardoor dit project de toevoeging '2.0' heeft gekregen.
Dit project kon ontwikkeld worden als Cultuureducatie-Met-Kwaliteit project, met ondersteuning van Kunst&Cultuur Groningen-Drenthe en Stichting Een Joodse Erfenis Winsum. Speciale dank aan Erna Bakker voor de projectbegeleiding en aan Anjo Mutsaars voor de illustraties in het verhalenboekje.